دکتر محمد والی پور

خود کشی و انواع آن Suicide
خودکشی یکی از آسیب های مهم فردی و اجتماعی است که به طور متوسط در میان معتادان و بیماران اعصاب و روان بیشتر است .فرد خودکشی کننده بر این باور است که در زندگی به اهداف و امیال خود نرسیده و زندگی مفهوم خود را از دست داده است ومرگ بهتر از آن است.خودکشی عملی است آگاهانه و کاملاً ارادی که فرد برای پایان دادن به زندگی خویش انجام می دهد.خودکشی ممکن است موفق یا ناموق باشد.

انواع خودکشی :
خودکشی خودخواهانه Egoistic Suicide
خودکشی خودخواهانه حاصل احساسی تنهایی، درون گرایی، انزوا، و یا نوعی اختلال روانی است. معمولا در خودکشی خودخواهانه همبستگی فرد با زندگی خانوادگی ناچیزو سست است؛ زیرا هرچه اعضای خانواده به هم نزدیکتر و صمیصی تر باشند، ایمنی فردنسبت به خودکشی بیشتر می شود . نرخ خودکشی نسبتا بالایی که در مجردان دیده می شود،تایید بر این مدعا است.

خودکشی دگر خواهانه ( نوع دوستانه) Altruistic Suicide
درواقع در این نوع خودکشی فرد وظیفه اخلاقی عمیقی را درخود احساس می کند و علاقه مند می شود تا خود را فدای دیگران کند. وقتی فردی به احساس همبستگی و انسجام قوی نسبت به یک گروه فوق العاده یکپارچه و متحد مقید باشد، ارزش ها و هنجارهای گروه را از آن خودمی داند و بین منافع خود و گروه فرقی نمی گذارد. به عنوان مثال جاسوسی که دستگیر شده،قبل از آن که حرفی بزند و اسراری را فاش کند، کپسول سمی را می بلعد. درجوامعی که از همبستگی گروهی نسبتا بالایی برخوردارند، خودکشی دگرخواهانه بیشتر رواج دارد و زندگی فردی را مجموعه ای از سنت ها و عادتهای رایج به شدت کنترل می کند. البته این نوع خودکشی در جامعه های نوین نیز گاه در ارتش ، یعنی جایی که الگوهای کهن امر و نهی متداول است دیده می شود.

خودکشی ناشی ازبی هنجاری ( آنومیک ) Anomic Suicide
هرگاه نظارتی که جامعه بر رفتارها و هنجارها دارد ضعیف یا حذف شود، حالت "بی هنجاری" یا "نابسامانی"در جامعه به وجود می آید . بی هنجاری از تضعیف وجدان اخلاقی ناشی می شود و عموما با بحران ها ی بزرگ اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی همراه است. عدم تعادل میان آرزوهای افسارگسیخته و وسایل ارضایشان ناگزیر کشمکش های حاد درونی بر می انگیزد که آنها را به خودکشی سوق می دهد.

در دوران بحران های شدید اقتصادی و اجتماعی و زمانی که فشار تورم در جامعه شدید است، احتمال خودکشی بیشتر می شود. چون در چنین مواقعی هنجارهای اجتماعی بیشتر تضعیف می گردد. خودکشی ناشی از بی هنجاری درست در برابر خودکشی های سنتی که از نوع خودخواهانه است، قرار می گیرد . در این نوع خودکشی، فرد به حیاتش نه از آن رو پایان می دهد که هنجاری را شکسته، یا به قانون را زیر پا گذاشته، بلکه بدین سبب دست به خودکشی می زند که بعد از تلاش بسیار زندگی را سراب، پیروزیها را بی فرجام و حیات را پوچ یافته است.

خودکشی تقدیرگرایانه ( جبری) Fatalistic Suicide
این خودکشی نوعی عکس العمل به کنترل و تنظیم افراطی اجتماعی جامعه است، زمانی که جامعه به حد مفرط و شدیدی دست به ” ایجاد نظمی دستوری ” میزند و فرد به شدت تحت تسلط اجتماعی قرار دارد و هر چیزی تحدید شده ،کنترل شده ،منظم ،خشک و بی روح است. در این مواقع حق گزینش از افراد سلب شده و فرد تحت شرایط اجباری ، نمیتواند اهداف و راههای رسیدن به آنها را فراهم کند.4نوع خودکشی فوق توسط امیل درکهایم Emile Durkheim تعریف شده است

خود کشی اُتانازی Euthanasie
این نوع خودکشی که به آن «مرگ آسان» می گویند. این خودکشی مخصوص بیماری های صعب العلاجی است که با رضایت خود از پزشک معالح تقاضا می کنند که به او در داشتن مرگی راحت کمک کند؛ که این نوع مرگ می تواند با تزریق دوز بالای دارو یا قطع کردن اکسیژن و جداکردن دستگاه هایی باشد که به حیات بیمار
کمک می کند. اتانازی در کشورهایی مثل هلند و کانادا در مواردی که احتمال درمان بیمار غیرممکن است به شکلی غیر مستقیم وجهه ای قانونی دارد.

خودکشی آیینیReligious
در کنار مذاهبی که خودکشی را گناه می دانند آیین هایی هستند که طبق اعتقاداتشان دست به خودکشی های گروهی یا فردی می زنند نمونه بارز آن خودکشی «شکم دری» سامورایی هاست. آنها خودکشی را امری شرافتمندانه می دانند و آن را مختص زمان هایی می دانند که گناهی مرتکب شده باشند و خودشان را مستوجب مرگ بدانند برای همین شمشیری را در شکمشان فرو می کنند.

خود کشی ترحمی
در ای نوع خودکشی هدف جلب توجه اطرافیان است برای همین هم به امید داشتن یک خودکشی ناموفق اقدام به خودکشی می کند و طی یک حرکت نمایشی نگاه های دیگران را به سمت خودش می کشاند. مثل عاشق شکست خورده ای که برای بدست آوردن دل معشوق دست به خودکشی نمایشی میزند.

خودکشی پنهان
بیشترین آمار میزان خودکشی را به خودش اختصاص می دهد. در خودکشی پنهان یا مزمن شخص در ظاهر اقدام به خودکشی های معمول نمی زند بلکه در این روش فرد مورد نظر با علم و آگاهی دست به کارها و رفتارهایی می زند که می داند ادامه دادن آنها باعث بروز اختلالات و مشکلات جسمی برایش می شود و او بدون توجه به هشدارهای گوناگون اطرافیان و پزشکان به کار خودش ادامه می دهد. استفاده از داروهای غیر مجاز و یا عدم استفاده از داروهای درمانی تجویز شده و اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی در این گروه قرار می گیرند.
رفتارهای مشخص کننده خودکشی فرد قبل از اقدام خودکشی