دکتر محمد والی پور

اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

Attention deficit ( ADHD ) Hyperactivity disorder

شش مورد یا بیشتر از نشانه های بی توجهی - بیش فعالی - تکانش گری وجود داشته باشد که :
حد اقل به مدت 6 ماه طول کشیده باشد

شدت آن در حدی است که غیر انطباقی یا نا هماهنگ با میزان رشد تلقی می شود

Attention deficit
بی توجهی :
غالبا از توجه کافی به جزئیات در می ماند یا فعالیتهای تحصیلی , کار یا سایر فعالیتها را با بی دقتی انجام میدهد
غالبا در حفظ توجه بر روی تکالیف یا فعالیتهای مر بوط به بازیها مشکل دارد
غالبا بنظر میرسد وقتی بااو صحبت می شود گوش نمیدهد
کار را تکمیل نمی کند
اغلب از تکا لیفی که نیازمند فعالیت ذهنی مستمر است اجتناب می کند,نفرت دارد یا مردد است
غالبا در سازماندهی و فعالیتها ناتوان است
غالبا اشیاء لازم برای انجام تکالیف و فعالیتها را گم میکند
محرکهای بیرونی غالبا حواسش را به آسانی پرت میکند
در فعالیتهای روزمره غالبا فراموشکار است

Hyperactivity / بیش فعالی :
غالبا دستها و پاها یش بی قراراست وروی صندلی تکان می خورد
غالبا در کلاس درس یا جاهای دیگری که انتظار می رود شخص نشسته باقی بماند صندلی را ترک می نماید
غلابا در جاهائی که مناسبتی ندارد می دود یا از درو دیوار بالا میرود.در نوجوانی یا بزرگسالی همراه با احساس ذهنی بیقراری است.
غالبا در اشتغال بی سروصدا به فعالیتهای تفریحی و بازی ناتوان است
غالبا در حال حرکت است و به نظر می رسد موتوری به حرکتش وا میدارد
غالبا زیاد حرف میزند

Impulsivity / تکانشگری :
غالبا قبل از اینکه سوال تمام شود با عجله و دستپاچگی جوابهائی را می پراند
غالبا در انتظار کشیدن برای نوبت نا توان است
غالبا حرف دیگران را قطع کرده یا مداخله می کند

شیوع :
در پسران 2تا9 برابرشایعتر از دختران است
در بستگان درجه اول افراد مبتلا خطر ابتلا به این اختلال واختلالاتی نظیراختلالات رفتاری مخرب, اختلالات اضطرابی وافسردگی بالا است
در والدین کودک مبتلا میزان بروز هیپرکینزی, جامعه ستیزی , اختلالات مصرف الکل و اختلال تشنجی بالاتر از جمعیت عمومی است .

علل :
عوامل ژنتیک - در همشیرها خطر ابتلا 2برابر است
عوامل مربوط به رشد- مواجهه با عفونتهای زمستانی
آسیب مغزی - متابولیک , مکانیکی و سایر عوامل
عوامل نورو شیمیائی-درگیری دستگاههای آدرنرژیک ودوپامینرژیک
عوامل نوروفیزیولوژیک
عوامل روانی اجتماعی

تشخیص افتراقی :
کودکی در محدوده طبیعی ( خصوصیات مزاجی )
اختلالات اضطرابی
اختلالات خلقی
اختلال سلوک
اختلالات یادگیری
سیر وپیش آگهی
بسیار متغیر- ممکن است تا نوجوانی یا بزرگسالی ادامه یابد

نخستین نشانه ای که فروکش میکند بیش فعالی است وحواس پرتی آخرین نشانه ای است که برطرف می شود
پایداری اختلال را می توان از روی سابقه خانوادگی اختلال ,حوادث منفی زندگی , همراهی نشانه های سلوک ,افسردگی واختلالات اضطرابی پیش بینی کرد
احتمال بهبود قبل از 12 سالگی کم است.بهبودمعمولابین 12تا 20 سالگی می باشد .

150تا 20درصد موارد نشانه ها تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد . در مواردی که نشانه ها تا دوران نوجوانی ادامه می یابد خطر ابتلا به اختلال سلوک بالا است .
فرجام ADHD در کودکی به میزان آسیب روانی پایدار همراه به خصوص اختلال سلوک , نا توانی اجتماعی وعوامل مربوط به خانواده آشفته بستگی دارد
درمان
ـ دارو درمانی محرکها(STIMULANTS) داروهای ضد افسردگی نظیر بوپرو پیون , ونلا فاکسین آ گونیستهای گیرنده الفا
ـ مداخلات روانی اجتماعی