خواب مناسب و بهبود عملکرد جنسي
sleep & sexual dysfunction
آيا در خلال خواب مي توان توان جنسي از دست رفته افراد را بازگردانيد؟
در اين مقاله سعي شده تا با نگاهي کوتاه خصوصا" به مقوله خواب و مراحلي که در آن اتفاق مي افتد .ارتباطي بين تغييرات فيزيکي همگام با خواب و اينکه آيا اصولا" ميتوان کيفيت عملکرد جنسي افراد را در اين زمان بهبود بخشيد مطالعه شده است . در ابتدا لازم است يک تعريف کلي از خواب داشته باشيم و سپس به تشريع عملکرد قانون تعادل خواهيم پرداخت .
خواب نوعي رفتار است .اين عبارت ممکن است اندکي شبهه انگيز باشد چرا که معمولا" خواب را با بي حرکتي وسکون يکسان مي دانيم .بايد بدانيم که در خواب هم ، فعاليت هايي از فرد سر ميزند ، اما صرفنظر از حرکات سريع چشم که با يکي از مراحل خواب همراه است معمولا" خواب را به واسطه يک حرکت باز نمي شناسيم بلکه بيشتر تمايل داريم که از خواب به عنوان حالتي ازهوشياري ياد کنيم تا نوعي رفتار . البته تغييردرهوشياري انکار ناپذير است، اما اين موضوع نبايد مانع از آن شود که تغييرات رفتاري را مورد غفلت قرار دهيم. ( نيل ، آرکارلسون )
همانطور که مي دانيم تناوب خواب وبيداري که در تمام مدت عمر ادامه دارد نمونه اي از ريتمهاي شبانه روزي است که با ساعت دروني مغز تنظيم مي شود وعوامل دروني ومحيطي مي توانند تاحدي در آن اثر بگذارند .جالب است بدانيم که حالات مختلف هوشياري توسط منحني الکتريکي مغز در طول بيداري براساس 2الگوي اصلي آلفا وبتا که بترتيب در حالت استراحت وبرانگيختگي فکر ثبت مي شوند نشان داده شده اند فعاليت آلفا شامل امواج منظم با بسامد متوسط 12-8 هرتز است .اين الگوي فعاليت زماني ديده مي شود که مغز در حالت استراحت بسر ميبرد، نه در برانگيختگي با تهيج ، مي توان گفت که اين امواج غالبا"درشرايطي که چشم ها بسته هستند ،به وقوع مي پيوندند.
الگوي امواج مغزي فعاليت بتا به هنگام بيداري ،متضمن امواج نا منظم وکم دامنه اي در حدود30-13هرتز است. اين الگوهنگامي بروز ميکند که فرد در هوشياري کامل نسبت به اطراف بسر مي برد.
احساس خواب آلودگي يعني مرحله 1- خواب ( در واقع مرحله انتقال از بيداري به خواب مي باشد ) .
حدود 10 دقيقه بعد مرحله 2 خواب شروع مي شود در حدود 15 دقيقه بعد ،وارد مرحله 3خواب مي شويم که در واقع مرز مشخصي بين مرحله 3ومرحله 4 وجود ندارد ومعمولا" به دليل وجودامواج دلتااز اين مرحله با عنوان non-REM يا Slow wave sleep يا خواب با امواج آهسته ياد مي کنند. . بنا به دلايلي مرحله 4خواب عميقترين مرحله خواب است ميشناسيم. و خوابREM با هوشياري ودقت همراه است که کاملا" متمايز از ويژگيهاي مراحل قبلي است ومعمولا" از آن تحت عنوان خواب
REM (Rapid Eye Movements( (حرکات سريع چشم) ياد مي کنند .به اين مرحله خواب متناقض نيز مي گويند، چرا که درخلال آن امواج EEG مربوط به بيداري ديده مي شود بقيه خواب آزمودني در هنگام شب ، بين دوره هاي خواب REM وموج آهسته در نوسان است هر چرخه خواب نزديک به 90 دقيقه به طول مي انجامد که 20تا 30 دقيقه آن به خواب REM اختصاص دارد لذا درطي 8 ساعت خواب ، چهاريا پنج بار خواب REM تکرار خواهد شد . چرخه هاي منظم 90 دقيقه خواب REM بيانگر آن است که يک مکانيسم مغزي در پديدآيي خواب REM وخواب با موج آهسته دخالت دارد. معمولا" پيش از خواب REM بايد يک دوره خواب با امواج آهسته طي شود علاوه بر اين بنظر مي رسد که پس از هر دوره خواب REM يک مرحله نافرماني وجود دارد که در خلال آن خواب REM نمي تواند مجددا" به وقوع بپيوندد. در حقيقت ، ظاهرا" ماهيت چرخشي خواب REM تحت کنترل نوعي (ساعت)مغزي است که چرخه فعاليت روزانه را نيز کنترل مي کند . مطالعات بعدي پي به وجود چرخه هاي 90دقيقه اي استراحت وفعاليت بردند ،فعاليت هايي از جمله : خوردن ، نوشيدن ، سيگار کشيدن ،ضربان قلب ،مقدار مصرف اکسيژن ، انقباض هاي معدي ،توليد ادرار ، ومبادرت ورزيدن به تکاليفي که نياز به توانايي تمرکز وتوجه دارند . اين پديده را چرخه استراحت به فعاليت پايه نيز مي گويند .
REM چندين ويژگي مهم دارد:
1-معمولا" همراه با رويا ديدن فعال ونيز حرکات بدني فعال مي باشد.
2-بيدار کردن شخص با محرک ها ي حسي بسيار دشوارتراز بيدارکردن وي از خواب با امواج آهسته است ،با وجود اين افراد معمولا" به طور خود بخود هنگام صبح در حين يک دوره خواب REM از خواب بيدار مي شوندکه اين وضعيت غالبا" با نعوظ همراه است .
3- توان عضلاني سراسر بدن فوق ا لعاده کاهش مي يابد که نشان دهنده مهار پر قدرت از جانب نواحي کنترل عضلاني نخاع مي باشد.
4-ضربان قلب وتنفس معمولا" نامنظم مي شوند که اين ويژگي حالت رويا ديدن است .
5-عليرغم مهار بيش از حد عضلات محيطي، حرکات عضلاني نا منظمي انجام مي شوند وحرکات سريع چشم ها نيز در اين مرحله رخ مي دهد . همينطور آلت تناسلي در مردان سفت گرديد وبرترشحات واژينال در زنان افزوده مي گردد
6-مغز در خواب REM فوق العاده فعال است ومتابوليسم کل مغز ممکن است تا 20درصد افزايش پيدا کند الکترو انسفالوگرام، الگويي از امواج مغزي مشابه حالات بيداري رانشان مي دهد. اين نوع خواب ،خواب متننا فض نيز ناميده مي شود ، چراکه اين مسئله که شخص مي تواند با وجود فعاليت قابل توجه در مغز همچنان در خواب باشد يک تناقض است.(گايتون /هال ) همچنين درخلال REM بدن از کار مي افتد ; نرون هاي حرکتي جمجمه ا ي ونخاعي بشدت باز داري مي شوند ( به استثناي نرون هايي که حرکات تنفسي وچشم را کنترل مي کنند ) در عين حال مغز بسيار فعال است بر سرعت جريان خون ومقدار مصرف اکسيژن مغزي افزوده مي شود وآلت تناسلي مرد اندکي بزرگ مي شود واين مطلب اخير همان نکته ايست که اهميت مطرح نمودن خواب وريتمهاي دروني بدن را مورد توجه قرار داده است چرا که دانستن اينکه کي وچگونه ميتوان نعوظ را در مردان واز طريق طبيعي ايجادويا حفظ نمود مي تواند در بعضي مواقع جنبه هاي کارکردي مهم در رابطه با افرادي که دچار کاهش عملکرد نعوظي هستند داشته باشد براي بهتر دانستن اين مطلب شايد بهتر باشد قانون تعاددل رابهتر بشناسيم
قانون تعادل:
دستگاه عصبي بدن ، هميشه بين اندازه معيني از نسبت دو ماده شيميايي ((آدرنالين )) و(( استيل کولين )) عمل مي کنند اين مواد شيميايي به انتقال اطلاعات بين سلول ها کمک مي کنند وبه ((انتقال دهنده اعصاب )) معروف هستند .
در يک واکنش حسي ناراحتي که دستگاه عصبي خودکارمسلط است ، مقدار آدرنالين بيشتري نسبت به استيل کولين آزاد مي شود وبالعکس ،در واکنش عصبي مربوط به رخوت ، دستگاه عصبي پاراسمپاتيک مسلط است .بنابر اين : استيل کولين بيشتري از آدرنالين ترشح مي شود.
اين وضعيت دو حالت دارد، يا بالاست يا پايين.
دستگاه عصبي پاراسمپاتيک ، عصب وتحريکات هورموني را براي عمل نعوظ همراهي ميکند. دستگاه عصبي خودکار، عصب وتحريکات هورمني مناسب براي خروج مني ،در اثر انزال را ، به پيش مي برد .درست بعد از انزال ، نعوظ به سرعت به دليل نفوذ عصب سمپاتيک از بين مي رود.
مسئله اي که بايد يدانيم اين است که هر دو سيستم در آن واحد نمي توانند فعال باشند .در حقيقت اگر دستگاه عصبي خودکار، طولانيتر از آنچه که بايد، تحت فعاليت باشد ، نمي توان نعوظ خوبي داشت . چون اعصاب وهورمونها در جهت مخالف هم عمل مي کنند
واين به معناي عدم نعوظ است .در مورد اکثر مردان دستگاه عصبي پاراسمپاتيک ، در غروب فعال است ودر نتيجه ،باعث خواب آلودگي ونعوظ مي شود ضمنا"در طول شب هم ممکن است باديدن رويا نعوظ اتفاق بيافتد. خواب تحت کنترل شديد
عصب پاراسمپاتيک است وهمين علت نعوظ هاي معمولا"طولاني مقاوم راروشن مي کند. مي توان گفت دليل وجود اين نعوظ هاي شبانه ،تامين خون (ودر نتيجه اکسيژن ) به سلولهايي است که درحقيقت عمل نعوظ را انجام مي دهند .به دليل عمل تحريکات دستگاه عصبي خودکاردر طول روز که اين منجر به نبود نعوظ در زمان بيداري مي شود، ممکن است در اثر نرسيدن اکسيژن ،سلولها صدمه ببينند.به عبارت ديگرجريان خون در شب به دليل نعوظ شبانه مي تواند اثر نرسيدن اکسيژن در طول روز را خنثي کند وکارکردن سيستم نعوظ وسلامت آن را تامين کند .(آرامش بيشتر باعث نعوظ بهتر ودرنتيجه رابطه جنسي بهتر مي شود وخود رابطه جنسي ، به دست آوردن آرامش ذهني است )
در طي روز سيستم عصبي سمپاتيک ( خودکار ) حکمفرما است ودر نتيجه خبري از نعوظ نيست ودر نتيجه توليد زياد آدرنالين ،دراثر ناراحتي وفشار بسيار ،مي توان باعث تظاهر زياده از حدعملکرد عصبي خودکار شده که نتيجه آن عدم نعوظ است.
بعضي اوقات واکنش فرد نسبت به اندازه ناراحتي وتظاهرات حاد هورمون آدرنالين ، ساير مشکلات مانند ضربان قلب ويا سوءهاضمه مي توان اتفاق بيفتد.
خيلي از مردان، بلافاصله بعد از مقاربت جنسي ،احساس آرامش وحالت تمرکز فکر مي کنند ، بنا بر اين هر دو شرايط جاري مي گردد، آرامش بيشتر باعث نعوظ بهتر مي شود ورابطه جنسي بهتر ، نتيجه آرامش فکري بيشتر است.ميتوان چنين گفت که واکنش بدن در مقابل فشار بيشتر از حد نياز ويا ادامه آن به مدت طولاني مي تواند به مشکل عدم نعوظ منجر شود .
به طول انجاميدن تحريکات دستگاه عصبي خودکار، به مدت طولاني ،منجر به افزايش آدرنالين ودر نتيجه به انقباض عروق ( بسته شدن شريان ها وفشار خون بالا) واين موضوع باعث نرسيدن خون کافي به آلت مرد ودر نتيجه به عدم نعوظ ختم مي شود. بايد بدانيم که دستگاه عصبي سمپاتيک ، براي پيش بردن عمل انزال است ونه عمل نعوظ .درگيري هر چه بيشتر دستگاه عصبي پاراسمپاتيک ، باعث افزايش استيل کولين واين افزايش باعث اتساع عروق (باز شدن شريان ها وکم شدن فشار خون ) مي شود که بازتاب آن ، جريان بيشتر خون به آلت مرد است.
اين روزها براي مردان چه کاري مي توان کرد ؟ تا 15 سال پيش اگر مردي دچار عدم نعوظ مي شد به او مي گفتند که مشکل رواني دارد.
امروزه،توانايي يک مرد براي داشتن نعوظ به يک ((مشکل لوله کشي )) ساده تقليل پيدا کرده است حقيقت اينجاست که اعمال جنسي مردان ، مثل شب يا روز ، آنقدر روشن نيستند در اکثرموارد ،مشکلاتي که باعث بيماري هاي عروقي مثل ديابت يا فشار خون بالا مي شوند ،نياز به درمان هاي خاص وابزارمخصوص دارند. تزريق در آلت تناسلي، وايگرا وپمپ خلاء در بالاي ليست روشهاي توانا کننده نمونه امروزي هستند .درهر حال ، باتمام اين درمانهاي موثر موجود ،اثر داروهاي دلخوش کن (بدون عارضه بعدي)هنوز35% موفقيت آميزند.
در آخربا گفتن اينکه مردان هم بايد مانند زنان به احساساتشان نزديک شوند وياد بگيرند چگونه از نزديک شدن ودر آغوش گرفتن لذت ببرند متاسفانه مي بينيم که تمام مراحل نعوظ تضعيف مي شود واگر اين به اندازه کافي بد نيست منتظر باشيد وقتي سرطان پروستات روي زشتش رانشان دهد اوضاع از اين هم بدتر خواهد شد.مي خواهيد بدانيد؟ مردها از لحاظ جسماني طوري طراحي شده اند که مي توانند به نحوي تا دوران پيري بدون کاهش قدرت جسماني ،عقلاني وتوانايي جنسي دوام بياورند.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان سپاهان ، طبقه 4
تلفن : 32241146 - 031
